Bewegen in coronatijd
Stilzitten het nieuwe roken? Ja ja, heb je misschien in 2017 gedacht, alweer zo’n nieuwe slogan vanuit Volksgezondheid. Dat zal toch wel meevallen allemaal. Maar er is in het afgelopen jaar iets gebeurd, waardoor we er allemaal toch heel anders over zijn gaan nadenken. Toen in maart 2020 het COVID-19 virus zich in onze maatschappij doordrong, werd de wereld plotsklap veranderd en heel anders ingericht dan we tot voor kort gewend waren. De sociale contacten werden verbroken en het werken werd verplaatst richting de thuissituatie. Ook de oudere doelgroep had hieronder te lijden. Behalve dat zij tot de kern-doelgroep behoorden van het virus, werden ook hun uitjes ‘afgepakt’ en werden ze min of meer gedwongen thuis te blijven. En thuis zit je nu eenmaal vaak op de bank of op een stoel. Zeker voor de eenzamen onder ons een ware beproeving. Na enkele weken werd ook steeds meer duidelijk dat COVID-19 vooral toesloeg bij de kwetsbare mens. En dat een gezonde levensstijl zich uitbetaalde in een grotere kans op het verslaan van het virus. Hierdoor kwam bewegen extra hoog op de agenda te staan, maar wat houdt dit nu in voor ons in de praktijk.
Tijdens de gehele periode vanaf maart heeft het Sport Expertise Centrum het beweegaanbod voor ouderen steeds aangepast naar de geldende maatregelen. Tijdens de lockdown van maart-mei, toen er niet gesport mocht worden, hebben we wekelijks contact gehad met de deelnemers. Toen er alleen in de buitenlucht gesport mocht worden hebben we ons aanbod op de buitenlucht afgestemd en inmiddels zijn we bezig met een routekaart, zodat we ons aanbod snel af kunnen stemmen op de steeds veranderende maatregelen. Deelnemers van project Sociaal FITaal zijn blij dat tijdens de lockdowns toch wat aangeboden wordt en daar doen we het voor.
‘Fijn dat er toch nog wat kan doorgaan in deze gekke periode. Zo voel ik me fit en heb ik meteen weer wat gelachen.’ – deelnemer Sociaal FITaal
Als je in het dagelijkse leven een groot aantal uren stilzit heb je een veel grotere kans op verschillende problemen. Fysiek, maar ook sociaal-emotioneel. Onderzoek van neurowetenschapper Erik Scherder liet bijvoorbeeld al zien dat als je iedere dag 30 minuten gematigd beweegt, er al grote verbeteringen ontstaan in het lichaam. En dat er tijdens die beweegmomenten stofjes in het brein worden aangemaakt die ervoor zorgen dat het bloed de juiste dikte behoudt, dat de suiker en vetten die we dagelijks binnen krijgen beter verdeeld worden en dat we het gelukshormoon endorfine en serotonine vaker toegediend krijgen uit onze hersenen. Kortom, reden genoeg om lekker van die bank af te komen.
‘Dankzij de sportieve onderbreking begint mijn dag toch nog goed en kan ik ook mijn sociale contacten weer opdoen.’ – deelnemer Sociaal FITaal!
Maar wat kunnen we dan doen om ervoor te zorgen dat we aan deze standaard voldoen en dat we met regelmaat van onze bank af komen. Hieronder volgen een paar tips.
1. Probeer een intrinsieke motivatie te vinden. Met een intrinsieke motivatie worden de dagelijkse prikkels een stuk makkelijker te verslaan en kom je sneller in actie. Zoek uit waarom jij voorkeur geeft aan een gezonde leefstijl en wat dat voor jou betekent.
2. Maak een schema in je dag. Probeer voor jezelf een schema te maken waar en wanneer je deze beweegprikkels inbouwt. Soms een dagje overslaan is geen ramp, maar houd wel zo veel mogelijk vast aan het schema.
3. Kies gevarieerde oefening waar jij helemaal achter staat. Probeer bovenlichaam, onderlichaam, coördinatie en balans oefeningen te combineren, zodat je hersenen iedere keer weer actief moeten worden.
4. Vergeet ook de hersengymnastiek niet. Als je toch zit, kan volgens onderzoek ook een potje schaken of puzzelen je bijzonder goed helpen bij het verbeteren van de gezondheid. Tussen de beurten kun je dan weer een beweegprikkel geven aan je lichaam.
5. Probeer nog altijd nieuwe dingen te ontdekken en te leren in plaats van routines in te bouwen. Als je hersenen nieuwe acties moeten leren, worden de cellen in je hersenen en bloed gesterkt. Vergeet dus niet om soms eens uit je comfortzone te stappen.
Toch gaat het niet alleen om de grove lijn van 30 minuten gematigd bewegen als ideaal. Net als geluk kan ook gezondheid in de kleine dingen zitten. Leg bijvoorbeeld een briefje op een plek waar je vaak kijkt. Zet op dat briefje wat oefeningen die je thuis kan doen. Probeer dan eens of je dagelijkse handeling kan combineren met deze oefeningen. Een voorbeeld: als je telefoon krijgt zou je tijdens dit gesprek kunnen gaan lopen. Of als je een tv-programma wilt kijken, maak dan gebruik van de reclames om wat oefeningen te doen. Zelfs al doe je maar wat arm-stretches. Iedere beweging telt. Ik wens je veel succes en hoop dat we de uitdagingen van deze tijd kunnen overwinnen door kleine verbeteringen door te voeren in ons dagelijks patroon.